Rapporten

Digitalisering biedt kansen voor burgers om een bijdrage te leveren aan opsporing. Het publiek reageert op oproepen van de politie maar neemt ook steeds meer zelf initiatief. Hoe dient het veiligheidsdomein om te gaan met deze initiatieven? Een viertal organiseerprincipes is essentieel.

De snel veranderende samenleving brengt flinke uitdagingen met zich mee binnen het veiligheidsdomein. Die uitdagingen worden doorgaans tegemoet getreden vanuit een technische invalshoek: slimmer omgaan met data, betere inzet van nieuwe hulpmiddelen en het creëren van meer verbinding tussen organisaties met burgers. Daarmee wordt volgens de auteurs van dit artikel te vaak voorbij gegaan aan een andere noodzakelijke verandering: de manier waarop activiteiten rondom veiligheid zijn georganiseerd. Toch zijn er voorbeelden van organisaties die nieuwe manieren van werken ontwikkelen die beter inspelen op de veranderende veiligheidskwesties van een veranderende maatschappij. In dit artikel lees je er meer over dit "Vernieuwend Werken".

In het veiligheidsdomein is verandering gaande. Van werken vanuit systemen en regels, wordt steeds meer gewerkt vanuit 'de bedoeling'. Oftewel: met een structureel oog op het effect dat de inzet moet bereiken. Die manier van werken is alleen realiseerbaar als alle partijen binnen het domein in verbinding staan met elkaar. De Politie, Openbaar Ministerie, Raad voor de Kinderbescherming, Slachtofferhulp Nederland en drie reclasseringsorganisaties geven hieraan gestalte in de aanpak ZSM: Zo Snel, Slim, Selectief, Simpel, Samen en Samenlevingsgericht Mogelijk. In dit artikel leest u hoe zij vanuit ‘de bedoeling’ samenwerken in de bestrijding van veelvoorkomende criminaliteit.

Dankzij de nieuwe technologie is er meer informatie beschikbaar dan ooit. Ook in het publieke domein. De overheid is al jaren pleitbezorger van het idee dat die informatie beschikbaar gesteld moet worden aan het publiek. Dat ideaal van ‘open data’ staat voorlopig echter in schril contrast tot de realiteit. De rijkdom aan informatie blijft grotendeels voorbehouden aan enkele organisaties. Jammer, want die informatie en zeker die van de overheid, kan van grote waarde zijn. In dit artikel wordt ingezoomd op de casus van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Het toont aan dat VenJ internationaal gezien achterblijft bij het beschikbaar stellen van open data, maar ook dat het zich bij die situatie niet hoeft neer te leggen. Er zijn kansen genoeg om de belofte van open data in te lossen.

Het intakeproces van de politie gaat op de schop. Je kunt nu eenmaal niet langer volstaan met een voornamelijk op telefooncontact ingerichte organisatie. De burger, gewend aan de digitale communicatiemiddelen van nu, verwacht dat hij de politie kan bereiken (en vice versa) via het door hem gekozen kanaal. En dat is steeds minder vaak de telefoon. Sterker nog: de politie moet weten waar hij de burger kan vinden en daar (digitaal) aanwezig zijn. De politie wordt een deelnemer aan de netwerken waarin burgers informatie uitwisselen. Alleen door burgerparticipatie te faciliteren kan de politie putten uit de enorme hoeveelheid informatie die burgers beschikbaar stellen en de samenwerking tussen politie en burger versterken. In dit artikel leest u wat daarbij allemaal komt kijken.

De politie is sinds jaar en dag bezig met de inzet van nieuwe inzichten en technologieën om burgerparticipatie vorm te geven.

Lange tijd was de politie per definitie reactief. Want hoe zou je een misdaad of overtreding moeten voorspellen? Predictive policing, dat was iets voor sciencefiction-films als Minority Report. Inmiddels is alles anders. Nieuwe technologie stelt de politie in staat steeds proactiever te werk te gaan. Slimme camera’s en sensoren verzamelen enorme datasets aan informatie. Kunstmatige intelligentie beoordeelt deze data en koppelt gegevens van diverse databronnen aan elkaar. Zo wordt het mogelijk om overtredingen real time te detecteren, te bestraffen of zelfs te voorkomen. Het is een ontwikkeling die het potentieel heeft om onze samenleving veiliger en leefbaarder dan ooit te maken. Dat klinkt natuurlijk mooi, maar noopt ook tot voorzichtigheid. Want waar ligt de grens tussen collectieve veiligheid versus individuele vrijheid? Is alles wat mogelijk is ook wenselijk? Dit artikel reikt handvatten aan om dergelijke ethische vraagstukken te kunnen beantwoorden.