Het werk van de wijkagent verandert door een stroom aan informatie uit sociale media, sensoren en statistieken. Een eigen Intelligente Virtuele Assistent (IVA) gaat hierbij helpen.
In het gebiedsgebonden politiewerk (GGP) zijn wijkagenten de schakel tussen bewoners, bedrijven en instanties in de buurt. Wijkagenten zijn cruciaal bij de integrale aanpak van veiligheid in de wijken. In de regel is één wijkagent verantwoordelijk voor 5000 burgers. Vanuit het principe van ‘kennen en gekend worden’proberen wijkagenten het vertrouwen in de politie te verhogen en de afstand tot burgers te verkleinen. Nauw contact met burgers en organisaties is in deze digitale tijd belangrijker dan ooit. De eerste aanwezigen bij gebeurtenissen in de wijk zijn burgers die smartphones, sociale media en lokale buurt-apps gebruiken om hoge kwaliteit video’s, foto’s en ook realtime informatie te delen. Daarnaast komt er ook steeds meer informatie digitaal binnen vanuit lokale instanties, overheden, publieke- en private sensoren. En uiteraard krijgt de wijkagent ook informatie van collega’s doorgespeeld. Daaruit moet de wijkagent filteren wat relevant is en waarop geacteerd moet worden. Daarbij zijn grote verschillen te onderkennen in informatiebehoeften bij wijkagenten in grote steden en op het platteland. In steden wordt vaak gewerkt met GGP-teams waarin wijkagenten ook nog individuele expertise hebben met specialistische informatiebehoefte als gevolg. In de huidige situatie vindt filtering van informatie plaats via intake-kanalen zoals servicecentra, webcare en operationele coördinatoren. Zij zijn niet in staat om het gewenste maatwerk te leveren voor individuele wijkagenten. Om niet het risico te lopen dat relevante informatie wordt gemist, wordt meer informatie gedeeld aan de wijkagent dan hij of zij daadwerkelijk aankan. Daardoor sneeuwt de wijkagent onder in deze groeiende hoeveelheid informatie.
AI als oplossing voor informatie overload
Zou Artificial Intelligence (AI) kunnen helpen om uit deze grote hoeveelheid informatie te halen wat voor een specifieke wijk of expertise van een wijkagent relevant is? We spraken over de mogelijkheden van Intelligente Virtuele Assistenten met Prof. dr. Tibor Bosse, hoogleraar Sociale AI aan de Radboud Universiteit Nijmegen, en Dr. mr. Charlotte Gerritsen, universiteit docent Sociale AI en Criminologie aan de VU Amsterdam.
Bij het bespreken van het informatieprobleem van de wijkagent, typeerden Prof. Bosse en Dr. Gerritsen het probleem als infobesitas1. Zij gaven aan dat infobesitas ervoor zorgt dat het overzicht kwijtraakt door een continue stroom van informatie. Hierbij wordt vooral die informatie gelezen die aansluit bij de eigen voorkeuren en vooroordelen. Over de gevaren van infobesitas bij de politie werd al eerder gewaarschuwd in 2016 in een Belgisch onderzoek naar de aanslagen in Zaventem en Maalbeek2. Hierin kwam naar voren dat infobesitas en gefragmenteerde informatiebronnen één van de grootste problemen zijn voor de hedendaagse politie. De politie kent van oudsher een informatiebeleid van ‘need to know’, wat heeft geleid tot de fragmentatie van informatie door de politie heen. Op basis van het onderzoek besloot de politie in België daarom de aanpak meer te verschuiven van ‘need to know’ naar ‘need to share’. Ook in Nederland is deze verschuiving merkbaar. En met een need to share-aanpak zal het probleem van infobesitas alleen maar groter worden.
Zou AI kunnen helpen met het tackelen van het probleem van infobesitas?
In de wereld van AI worden steeds vaker Intelligente Virtuele Assistenten (IVA) ingezet om mensen te helpen in het werk en te behoeden tegen problemen als infobesitas. IVA-en kunnen bijvoorbeeld getraind worden om informatiestromen effectief te filteren voor de gebruiker, en om zelfs proactief verschillende gefragmenteerde informatiebronnen te doorzoeken. Om te komen tot een goede eindselectie van informatie kan een IVA gebruik maken van een aanbevelingsalgoritme (‘recommender engine’). Deze aanbevelingsalgoritmes kennen we uit ons privéleven van bijvoorbeeld YouTube en Netflix, die ons adviezen geven over interessante producten of films. Deze algoritmes maken in eerste instantie gebruik van historische kennis, en passen het advies daarna aan op het kijk en luistergedrag van de specifieke gebruiker. In het geval van de wijkagent, zou het aanbevelingsalgoritme getraind worden op historische informatie van de politie intake-kanalen en de collega wijkagenten in verschillende geografische gebieden. Bij het eerste gebruik zal de virtuele assistent voor elke wijkagent vergelijkbare soort informatie naar voren brengen uit de wijk, maar na verloop van tijd zal het aanbevelingsalgoritme steeds meer leren van het persoonlijke kijkgedrag. Ook kan de agent specifieke feedback geven over hoe relevant het gepresenteerde resultaat is, waardoor de IVA steeds beter leert welke informatie meer of minder relevant is voor de specifieke wijkagent. Daarnaast zou de virtuele assistent gebruik kunnen maken van bijvoorbeeld huidgeleiding in een slim horloge of de telefooncamera om stressvolle situaties te detecteren. Daarmee zou in acute situaties de informatie verder beperkt kunnen worden tot alleen de nú relevante informatie. Zo zal de Intelligente Virtuele Assistant de wijkagent in verschillende situaties kunnen ondersteunen en beschermen tegen het groeiende gevaar van infobesitas.
Explainable AI
Ook vroegen wij aan Prof. Bosse en Dr. Gerritsen of er risico’s verbonden zijn aan het gebruik van deze IVA-en? Er blijken enkele belangrijke risico’s hierin te typeren. Zo is er bijvoorbeeld het risico op het ontstaan van een filterbubbel of ‘fabeltjesfuik’, zoals Arjen Lubach dat heeft genoemd in zijn programma3. Doordat een systeem alleen nog informatie toont, die interessant wordt gevonden, komt de gebruiker terecht in een soort digitale informatiebubbel. Hierdoor ontstaat ook het beeld dat andere informatie dus ook irrelevant is. Een onderzoek uit 2015 door Facebook4 toonde aan dat mensen op sociale media zich 15% meer beperken tot eigen interesses dan ze via TV of kranten zouden doen. Een manier om dit tegen te gaan is door juist extra te attenderen op ander soort informatie in de buurt. Ook deze aanpak wordt veel gebruikt voor webwinkel bezoekers. Websites als bol.com gebruiken deze aanpak om je te verleiden om naar andere producten te kijken dan waar je naar zocht. Hier zal de Intelligente Virtuele Assistent op ingericht moeten worden om een filter bubbel tegen te gaan.
Een ander risico waar we met Prof. Bosse en Dr. Gerritsen over spraken was de verklaarbaarheid van de keuzes van de assistent. Dit concept wordt ‘explainable AI’ genoemd, waarbij een mens in staat moet zijn om het pad te herleiden dat een AI-systeem heeft gebruikt om tot een beslissing te komen. Neurale netwerken zijn een bekend voorbeeld van zo’n AI-systeem waarbij het keuzepad niet terug te lezen is door een mens; het is een ‘black box’. Voor een wijkagent zal dit onwenselijk zijn, omdat je altijd moet weten waarop informatiekeuzes zijn gebaseerd. Daarom zal de intelligente virtuele assistent gebruik moeten maken van explainable AI. De wijkagent kan in dat geval bij geselecteerde informatie bijvoorbeeld zijn dat het onderwerp door hem of haar zelf in het verleden als interessant was gemarkeerd.
Na een de discussie over de voor- en nadelen, concludeerden wij samen met Prof. Bosse en Dr.mr. Gerritsen dat IVA-en veel mogelijkheden voor de wijkagent kunnen bieden. Wel is het hierbij van belang om rekening te houden met alle valkuilen van AI. Als dat goed gebeurt, zal de wijkagent met een Intelligente Virtuele Assistent op zak meer regie kunnen houden op het eigen werk én de verdere digitalisering van de maatschappij het hoofd kunnen bieden. De wijkagent zal minder tijd besteden aan lezen van irrelevante informatie, en meer tijd overhouden om als ‘koene boevenvanger’ de wijk en Nederland veiliger te maken.
Aan het einde van ons gesprek vertelde Prof. Bosse nog kort even over zijn werk met Europese ruimtevaartorganisatie ESA5. ESA werkt namelijk ook aan ontwikkeling van e-Partners voor astronauten, die tijdens een Mars-missie zullen helpen bij complexe situaties, en zelfs emotionele steun kunnen bieden. Als dit soort futuristische technologie óók aan de IVA van de wijkagent zou kunnen worden toegevoegd, dan is bescherming tegen infobesitas wellicht nog maar het tipje van de sluier voor de wijkagent van de toekomst.
